Risk analizi, sadece bir kontrol adımından ibaret olmayan, birçok aşamayı kapsayan sistematik bir süreçtir. İşletmelerin olası tehlikeleri ve bu tehlikelerden kaynaklanabilecek riskleri değerlendirmek, kontrol altına almak ve yönetmek amacıyla gerçekleştirilen bu süreç, hem işletme güvenliğini hem de çalışanların sağlığını korumayı hedefler. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’nde tanımlanan adımlar izlenerek etkin bir risk analizi gerçekleştirilebilir. İşte risk analizi sürecinin temel adımları:
Risk Analizi
İçindekiler →
Risk analizi sürecinin 5 temel adımı
Risk analizi, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında son derece önemli bir süreçtir. Bu analiz, iş yerinde karşılaşılabilecek potansiyel tehlikeleri belirleyerek, riskleri minimize etmek ve güvenli bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla gerçekleştirilir.
1. Tehlikelerin Tanımlanması
Risk analizinin ilk ve en önemli adımı, işletmede mevcut olan ya da olası tüm tehlikelerin belirlenmesidir. Bu adımda:
- Çalışma ortamı, kullanılan ekipmanlar, çalışanların maruz kaldığı durumlar ve işletmenin geçmiş verileri dikkate alınır.
- Benzer iş yerlerinde karşılaşılan tehlikeler incelenerek listeye eklenir.
- İş yerinde yapılan iş türleri ve süreçler detaylı bir şekilde analiz edilir.
Bu adım sayesinde, işletmeye özgü tehlikelerin kapsamlı bir listesi çıkarılır.
2. Risklerin Belirlenmesi ve Analizi
Tehlikelerin tespit edilmesinden sonra, bu tehlikelerin yaratabileceği riskler değerlendirilir.
- Riskin boyutu: Riskin ortaya çıkma olasılığı ve şiddeti analiz edilir.
- Etkiler: Riskin işletmeye, çalışanlara ve çevreye olası etkileri incelenir.
- Örneğin, bir iş yerinde tehlike olarak tanımlanan kimyasal madde sızıntısının riskleri, çevresel zarar, sağlık sorunları ve üretim kaybı gibi boyutlarda ele alınır.
Bu aşamada toplanan bilgiler, risklerin önceliklendirilmesini ve hangi risklerin öncelikli olarak ele alınacağını belirler.
3. Risk Kontrol Planının Hazırlanması
Risklerin belirlenmesinin ardından, bu risklerin nasıl kontrol altına alınacağına dair bir plan oluşturulur.
- Risk kaynaklarının kontrolü: Tehlikelerin kaynağı incelenir ve açıklar belirlenir.
- Düzenleme ve iyileştirme: Örneğin, yangın tehlikesi için arızalı prizlerin değiştirilmesi gibi somut önlemler alınır.
- Bu plan, risklerin tamamen ortadan kaldırılmasını ya da kabul edilebilir bir seviyeye indirilmesini hedefler.
4. Denetim ve Sürekli İyileştirme
Kontrol önlemlerinin alınmasının ardından, bu önlemlerin etkinliği düzenli olarak denetlenir.
- Periyodik kontroller: Risk seviyesinin azalmasını veya ortadan kalkmasını sağlamak için yapılan düzenlemelerin sürekliliği sağlanır.
- İyileştirme ihtiyaçları: Gerekli durumlarda ek önlemler alınır veya mevcut önlemler güncellenir.
Bu süreç, risk analizi çalışmalarını dinamik ve sürdürülebilir bir hale getirir.
5. Risk Analizinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Çalışan Katılımı: Risk algısı kişiden kişiye değişebilir. Bu nedenle, tüm çalışanların risk analizi süreçlerine katılımı sağlanmalı ve bilinçlendirme eğitimleri düzenlenmelidir.
- Özel Alanlar ve Projeler: Risk analizi yalnızca işletme genelinde değil, proje bazlı ya da belirli iş süreçleri için de yapılabilir. Örneğin, yeni bir yatırım veya projenin işletmeye etkileri detaylı bir analizle öngörülebilir.
Sonuç: Doğru bir şekilde yapılan risk analizi, bir işletmenin tehlike ve risklerden doğacak zararları en aza indirmesine olanak tanır. Bu süreçte işletme özelindeki dinamikler dikkate alınarak kapsamlı bir değerlendirme yapılmalı, önlemler alınmalı ve sürekli iyileştirme çalışmaları sürdürülmelidir. Bu sayede işletme güvenliği, çalışan sağlığı ve verimlilik artırılabilir.
RİSK DEĞERLENDİRME RAPORU
…..Kurum Müdürlüğü
………. Şubesi
| Gerçekleştirilme Tarihi | ……./……./……. |
|---|---|
| Geçerlilik Tarihi | ……./……./……. |
Risk Değerlendirme Ekibi
| Adı Soyadı | Görevi/Branşı | İmza |
|---|---|---|
| Dekan/Müdür | – | – |
| İşveren Vekili | – | – |
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
Resmi Gazete Tarihi: 30 Haziran 2012
Resmi Gazete Sayısı: 28339
Risk Değerlendirme Kriterleri
| Olasılık | Derecelendirme |
|---|---|
| Çok Küçük (1) | Hemen hemen hiç |
| Küçük (2) | Çok az ( yılda bir kez ), sadece anormal durumlarda |
