Diferansiyel, ön ve / veya arka aks sisteminin bir parçasıdır ve aracın dönüşlerinde önemli rol oynar. Araç dönüş sırasında tekerlekler farklı hızlarda döner ve farklı mesafeler kat eder. Aracın viraj aldığı durumlarda araç dairesel bir yay çizer. Viraj dönerken dışta kalan tekerler daha geniş bir yay çizer ve daha hızlı döner. İçte kalan lastikler ise daha dar bir yay çizer ve hızları daha düşüktür. Diferansiyel sistemi bu noktada devreye girerek tekerleklerin farklı hızlarda dönmesine olanak sağlar ve araç stabilitesi sağlanmış olur.
Diferansiyelin olmadığı düşünüldüğünde tüm tekerlek aynı hızla dönmeye çalışacak ve aracın dönüşü zorlaşarak şasi ya da aks sisteminde problemler meydana gelecekti. Diferansiyel bu durumu kontrol eden ve tekerleklere duruma gire güç ileten dişlidir. Diferansiyel; yağ doldurma tapası, ayna dişlisi, pinyon dişlisi, 2 aks dişlisi, 2 ya da 4 adet istavroz dişlisinden meydana gelmektedir.
İçindekiler →
Diferansiyel Çeşitleri Nelerdir?
Açık Diferansiyel Nedir?
Otomobiller de yaygın kullanımı olan ve en eski diferansiyel çeşididir. Bu tip diferansiyel de motor torku her iki tekere eşit oranda dağıtılmaktadır. Kısaca her iki tekerde çekiş gücü aynıdır. Sistem virajlarda her iki lastiğin farklı hızlarda dönmesine olanak sağlar. Bu tip diferansiyelin tek kusuru ise tekerlerden birisi kaymaya başladığında ya da patinaja düştüğünde tüm güç en az çekiş sağlayan tekerleğe iletilir. Örneğin aracın bir kısmı çamura saplandığında güç kuru bölgedeki tekerleğe değil de çamurda olan tekerleğe aktarılır.
Kilitli Diferansiyel Nedir?
Bu diferansiyel çeşitinde motor gücü her tekerleğe eşit olarak iletilmektedir. Sistemde tüm tekerlerin dönüş hızı eşit tutulmaktadır. Sistem zorlu arazi koşullarında ya da zorlu hava şartlarında aracın patinajj çekmesi engellenir ve çekişin tekrar kazanılması sağlanır. Sistem daha çok arazi araçlarında ve bazı kamyonet türü araçlarda kullanılmaktadır.
Sınırlı – Kaynaklı Diferansiyel
Nedir?
Bu tip diferansiyel açık diferansiyele benzer anacka açık diferansiyelden farklı olarak kavrama sistemi kullanılmaktadır. Bu tip diferansiyelde tekerlerin birinde güç kaybı yaşanmadı durumunda kavrama sistemi tarafında sağ ve sol aks milleri birbirine kilitlenmektedir. Milletin birbirine kilitlenmesi ile her iki tekerin de devir hızları birbirine eşitlenir. Tekerlerden biri patinaja düştüğünde diğer tekerde güç kaybı yaşanmaz ve aracın hareket ettirmesi sağlanır. Ağır yük çeken yüksek araçlarda ve drag yarışları için kullanılan araçlarda tercih edilmektedir.
Tork – Vektörleme Diferansiyel Nedir?
Bu diferansiyeller en yeni tip diferansiyel çeşididir. Tork vektörü; gaz kelebeğinden, direksiyon sisteminden, yol yüzeyi vb. verileri toplar. Tüm bu verilerin toplanması için karmaşık bir sensör teknolojisi kullanılır. Elde esilen veriler ışığında her tekerleğe ne kadar hızda ve ne kadar kuvvetle döneceği bildirilir. Sistem virajlarda maksimum performans sağlar ve aracın çekişini büyük oranda arttırır.
DİFERANSİYEL ARIZA BELİRTİLERİ:
- Arızalı diferansiyelin en önemli belirtisi uğultu çıkarmasıdır. Dişlilerin dönmesi ile şanzıman ya da diferansiyelden istenmeyen uğultu sesi gelir. Aracın hızı ile orantılı olarak sesin şiddeti artar ya da azalır,
- Susur sırasında çeşitli titreşimlerin oluşması. Aracın hızı ile orantılı olarak titreşim artar ya da azalır,
- Aracın yol tutuş özelliğinde bariz azalmalar olması ve virajlarda aracın kontrolünün zorlaşması,
- Araç hareket halinde iken duyulan yağ yanık kokusu,
- Aracın lastiklerinde düzensiz aşınma meydana gelmesi.
- Aracın ilk hareketinde vuruntu sesi duyulması. Bu durum ayna ve mahruti arasındaki fazla boşluktan kaynaklanmaktadır,
- Aracın alt kısmında motor yağına benzer yağ kaçakları görülmesi.
- Diferansiyel sistemi mekanik parçalarda oluşur ve parçaların yağlanması için bazı sıvılar kullanılır.
- Önemli Not: Aracı sorunsuz kullanmak için diferansiyel sistemindeki sıvılar zaman zaman kontrol edilmelidir
- Diferansiyal nedir konusu src derslerinde görülmektedir.
